Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Ocakta ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artarak 20 milyar 28 milyon dolar oldu. Tarihimizin en yüksek ocak ayı ihracat rekorunu kırdık." dedi.
MALATYA (İGFA) - Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Malatya'daki bir otelde ocak ayına ait dış ticaret rakamlarının açıklandığı toplantıda, 1 yıl önce "asrın felaketi" olarak kabul edilen büyük bir deprem yaşadıklarını, 11 ili kapsayan depremde 50 binden fazla vatandaşın hayatını kaybetmesinin üzüntüsü içerisinde olduklarını söyledi.
Depremde yaşamını yitirenlere Allah'tan rahmet dileyen Bolat, hükümetin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında depremin ilk saatlerinden itibaren enkazın kaldırılması, insanların kurtarılması, barınma sorunlarının giderilmesi, ekonomik hayatın yeniden başlaması gibi konularda çok hızlı bir şekilde harekete geçtiğini ifade etti.
Bolat, hasar tespit çalışmalarından sonra yapılan ihalelerle depremle alakalı yeniden yapılanma, imar ve inşaat faaliyetlerinin çok hızlı şekilde devam ettiğini dile getirerek, "11 şehrimizde tam 930 şantiyede, 110 bin 450 çalışma arkadaşımızla kalıcı konutların inşası ve şehirlerimizin yeniden imarı için gece gündüz demeden büyük bir çalışmamız devam etmektedir. Bu vesileyle şu ana kadar tamamlanan 46 bin konutun teslimatı, kura çekimleriyle bugünlerde Sayın Cumhurbaşkanımızın da katılacağı toplantılarda sahiplerine teslim edilecek ve diğer hak sahipleri de inşallah en kısa sürede tamamlanacak kalıcı konutlar ve iş yerlerine sahip olacaklar." diye konuştu.
DÜNYA GENELİNDE ENFLASYON PATLAMASI
Her ay başında yaptıkları dış ticaret verilerini açıklama programını Malatya'da yapmaya karar verdiklerini kaydeden Bolat, dünya genelinde son 40 yıldır görülmeyen büyük bir enflasyon patlamasının meydana geldiğini anlattı.
Bakan Bolat, şöyle devam etti:
"Kovid, Rusya-Ukrayna Savaşı gerek bizim yaşadığımız deprem gerek piyasalardaki tedarik sıkıntıları, lojistik sıkıntıları ve ürün kesintileri gibi nedenlerle olan bu süreçte Türkiye'miz 4 saatlik mesafede yaklaşık 1,4 milyarlık bir nüfusa hitap ederek, 8,5 trilyon dolarlık bir ticaretin döndüğü piyasalarda bir yıldız gibi parladı. 2023 yılı bu hızlı çıkıştan sonra dünyadaki parasal sıkılaşma nedeniyle talebin düştüğü, ekonomik büyümelerin durgunluğa doğru gerilediği bir dönem olarak geride kaldı ve dünya ekonomisindeki büyüme oranı da OECD verilerine göre yüzde yıllık 3,3'ten yüzde 2,9'a geriledi, küresel ihracat ise yüzde 5 civarında bir gerileme kaydetti. İhracatımızın yüzde 41,5'unu yaptığımız Avrupa Birliği pazarlarında ise onların ithalatlarında yüzde 15-17 civarında 2023 yılında bir gerileme kaydetti. Buna rağmen hamdolsun Türkiye ekonomisi gerek iç pazardaki canlılık gerekse ihracattaki olumlu ivmenin devam etmesi nedeniyle ilk 9 ayı yüzde 4,7'lik bir büyümeyle kapattı ve milli gelirimiz yıllıklandırılmış bazda 1 trilyon 75 milyar dolara yükseldi ve 12 aylık veriler 1 martta açıklandığı zaman TÜİK tarafından inşallah 1,1 trilyon doları görmeyi de tahmin ediyoruz, ümit ediyoruz."
"CUMHURİYET TARİHİMİZİN İHRACAT REKORUNU KIRDIK"
Türkiye'nin küresel ihracattan aldığı payın yüzde 1,06'ya yükseldiğini vurgulayan Bolat, "Hem bizim ihracat artışımız hem de küresel ticarette 32,5 trilyon dolardan 31 trilyon dolara dünya ticareti geriledi, bizim payımız yükseldi. Depremden dolayı 6 milyar dolarlık bir ihracat kaybı yaşadık ama buna rağmen hamdolsun Türkiye olarak biz 1 ay önce TİM ile beraber Cumhurbaşkanımızın yıllık değerlendirme toplantısında açıkladığı üzere 255,8 milyar dolarla Cumhuriyet tarihimizin ihracat rekorunu kırdık, yüzde 0,64 bir büyümeydi. İthalatta gerileme, dış ticaret açığında gerileme, ihracatın ithalatı karşılama oranında artış kaydettik." şeklindeki değerlendirmelerde bulundu.
"TARİHİMİZİN EN YÜKSEK OCAK AYI İHRACAT REKORUNU KIRDIK"
Bakan Bolat, bu olumlu tablonun ocak ayında da devam ettiğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Ocak ayın ilk 4 gününde hemen hemen çok az küresel siparişler olduğu halde ki bu normaldir işte uzayan yılbaşı tatili, kapalı iş yerleri faktöründen dolayı ama buna rağmen şimdi açıklamak istiyorum. Ocakta ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artarak 20 milyar 28 milyon dolar oldu. Tarihimizin en yüksek ocak ayı ihracat rekorunu kırdık.
Yine güzel bir rakam vereceğim. Son 12 aylık ihracatımız da 256,5 milyar dolara yükseldi. Yani aralık sonunda kırdığımız 255,8 milyar dolarlık ihracatın üstüne 700 milyon dolar daha ekledik, yeni rekorumuz 256,5 milyar dolar oldu. İthalata bakalım, biz ithalatı da söylüyoruz hiç çekinmiyoruz açığı da söylüyoruz dış ticaret açığını. İthalatta daha güzel bir haber var, ithalatımız da ocak ayında yüzde 22'lik bir azalışla 26 milyar 201 milyon dolara gerileme kaydedildi. Bunun en önemli sebepleri arasında bizim hükümetimiz 3 Haziran tarihinde kurulduktan sonra hükümet olarak aldığımız tedbirler, özellikle ithalatta ülkemize yönelik haksız ticari uygulamalar ve damping uygulamalarına karşı getirdiğimiz tedbirler, enerji fiyatlarındaki dünya piyasalarındaki stabil durum ve de özellikle 2023'te otomotiv ve altın ithalatındaki aşırı artışa karşı yılın ikinci yarısında uyguladığımız tedbirlerden sonraki azalmadan kaynaklanmaktadır. Bu şekilde arkadaşlar ocak ayında dış ticaret açığımız da yüzde 57'lik bir gerileme kaydedildi bir önceki yılın aynı ayına göre. Yani ocak ayı dış ticaret açığımız 6,2 milyar dolara indi ihracatın ithalatı karşılama oranı da 18,9 puanlık bir artışla geçen yıla göre bu yıl ocak ayında yüzde 76,4'e yükseldi."
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye'nin hazirandan bu yana her ay ihracatının rekor kırarak arttığını, bunun önemli bir trend olduğunu söyledi.
Bakan Bolat, Malatya'daki bir otelde düzenlenen ocak ayına ait dış ticaret rakamlarının açıklandığı toplantıda, ihracattaki artışın sürdüğünü ifade etti.
"Eylül ayı hariç hazirandan bu yana her ay ihracatımız rekor kırarak arttı, bu önemli bir trendir." diyen Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Böylece 2024'te orta vadeli programda yazdığımız hedef olan 267 milyar dolara ulaşmak için çabamız, tempomuz artarak devam ediyor. 267 milyar dolara ulaşmak için yüzde 4,4'lük bir artış sağlamak zorundayız. Allah'ın izniyle TİM'le, TOBB'la, DEİK'le, MÜSİAD'la, TÜSİAD'la, ASKON'la TÜMSİAD'la bütün sivil toplum kuruluşlarıyla, ticaret ve sanayi odalarımızla, ihracatçı birliklerimizle başaracağız bundan hiç şüphemiz yok. Bizim çok basit bir sade hedefimiz var her ay bir önceki yılın aynı ayından daha fazla ihracatı yapmak. Bunu yaptığımız zaman 12 ayın toplamında zaten global hedefimizi tutturmuş olacağız. İthalat cephesine baktığımızda ise burada da her ay bir önceki yılın aynı ayına göre ithalat artışının hızını yavaşlatmayı hedefliyoruz. Ağustos ayından bu yana da 6 aydan bu yana ithalatımız da her ay bir önceki yılın aynı ayından daha düşük bir artış söz konusu. Nitekim 2023'ü 362 milyar dolar ithalatla kapamıştık, yüzde 0,55 bir düşüş vardı ama bu yıl ocak ayında yüzde 22'lik bir düşüşle kapamayı başardık. Amacımız gayet basit, ihracata dayalı büyümeyle ekonomik büyümemizi sürdürülebilir ve katma değer üreten bir yapıda devam ettirmek istiyoruz. Bu temeli oturtmak istiyoruz. Katma değeri artırarak mevcut ihracat miktarımızdan daha fazla döviz kazanmak istiyoruz ve ihracatımızın büyümesini sürdürülebilir kalıcı temelli hale getirmek istiyoruz. Burada da inşallah bu trendi önümüzdeki aylarda da devam ettirmek arzusundayız."
"CARİ İŞLEMLER DENGESİNDEKİ İYİLEŞMEMİZ DEVAM EDECEK"
Bakan Bolat, dış ticaret dengesinden bahsederek şöyle devam etti:
"2023'ün ilk yarısında, ilk 6 ayında 61,2 milyar dolar açık vermişken, ikinci yarısında 17 milyar dolar daha az açık vererek 44,8 milyar dolar açıkla kapatmıştık. 2023'ün tamamında da açığımız 106 milyar dolardı, 2022'de 110 milyar dolardı. Bu sene Allah'ın izniyle bunu 100 milyar dolar ve daha da aşağısına indirmek için azimliyiz, kararlıyız. Burada 2024 yılının Ocak ayında da dış ticaret açığımız mal ticaretinde sadece 6,2 milyar dolar oldu. Bunun etkisiyle şunu söyleyebiliriz, ihracatın ithalatı karşılama oranı yükselmeye devam edecek. 2023'ün ilk 2 ayında yüzde 60 civarında olan ihracatın ithalatı karşılama oranı yılın ikinci yarısında yüzde 75'e çıkmıştı ve yılın tamamına da yüzde 76,4 ile karşılaşmıştık. Daha sonra ocak ayında da bizim ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,4 olarak gerçekleşti. Burada bunun sonucunda ne olacak cari işlemler dengesindeki iyileşmemiz devam edecek."
Ocak ayında motorlu kara taşıtlarındaki yükselişin yüzde 4,4 artışla devam ettiğini belirten Bolat, "Makine ihracatındaki yükseliş 3,1 milyar dolarla az da olsa devam ediyor. Enerji ihracatımızda yüzde 15 bir artış var. İthalatı yüzde 15 azalan Avrupa Birliği'ne biz ocak ayında yüzde 2,3 oranında artırmışız. Avrupa bizim için çok önemli bir dış ticaret ortağımız ve payımızı artırmak istediğimiz önemli bir ortak. Gümrük birliğimizi hizmetler sektöründe de geliştirmek istediğimiz bir ortak. Avrupa Birliği'ne 8,3 milyar dolar ihracatımız oldu ve ihracat kalemlerine baktığımızda birinci sırada Almanya, ikinci ABD, üçüncü Irak, İtalya ve İngiltere geliyor." diye konuştu.
Bakan Bolat, İngiltere ile de serbest ticaret anlaşmalarını hizmetler sektörüne genişletme konusunda çalışmalar yaptıklarını, bu anlamda İngiliz Ticaret Bakanı'nın İstanbul'a yaptığı ziyarette yaptıkları görüşmeler sonucu bu yılın sonuna doğru bu konuda bir adım atılmasını beklediklerini kaydetti.
İhracatın az da olsa artmasının, ithalatın ciddi anlamda gerilemesinin cari işlemler açığında da olumlu gelişme kaydetmelerini sağladığını aktaran Bolat, şöyle devam etti:
"Hizmetler ticaretimizdeki olumlu artışlar bu konuda bize destek oluyor. Cari işlemler açığımız mayıs ayında 60,3 milyar dolardı, kasım ayı rakamları açıklandı 43,4 milyar dolardı, muhtemelen 46 milyar dolar civarında aralık ayı rakamları çıkacak ama yıllıklandırılmış olarak kasım ayında 49,6 milyar dolara gerilemiştik, 11 milyar dolar bir iyileşme sağlamıştık mayısa kıyasla. Şu müjdeyi vermek istiyorum, ocak ayı rakamı cari işlemlerde açıklandığında aralık-ocak rakamları devreye girdiğinde 40 milyar dolar civarına gerilemiş olacağız. Şubat, mart, nisan rakamları geldiğinde inşallah bu tempomuzu aynı şekilde sürdürürsek 30 milyar dolar bandına, aşağı doğru getirmiş olacağız. Bu, Türkiye'nin döviz dengesinin ve döviz yeterliliğinin iyileşmesini, döviz kurunun baskı altında kalmamasını sağlayacak. Bu şekilde finansal istikrar makro ekonomide fiyat istikrarının daha da iyileşmesini beraberinde getirecek, enflasyonla mücadeledeki silahlarımızı güçlenmesini sağlayacak ve makro ekonomik istikrarımız 2024 yılının ikinci yarısında çok hızlı bir şekilde iyileşecek ve enflasyonla inşallah faiz oranlarıyla beraber daha iyi bir performansa geleceğiz."
Bakan Bolat, 2024 mal ihracat hedeflerinin 267 milyar dolar, 2026 hedeflerinin ise 302 milyar dolar olduğunu belirterek, "Mustafa başkan hafta arasında 2028'de 400 milyar dolar hedefi açıkladı. 12. kalkınma planında 375 milyar dolar hedefimiz var inşallah Mustafa Bey'in hedefini tutturmak nasip olur." dedi.
"11,7 MİLYARLIK DESTEĞİ 2 KATINDAN FAZLA ARTIRDIK"
İhracatçıların sıkıntılarını giderme noktasında bakanlık ve hükümet olarak birebir omuz omuza çalıştıklarını dile getiren Bolat, sözlerini şöyle tamamdı:
"Bakanlık olarak bütçemizin yüzde 60'ı mal ve hizmet ihracatçılarına verdiğimiz desteklere gidiyor. Bu sene de geçen yılki 11,7 milyarlık desteği 2 katından fazla artırdık. Eximbank 42 milyar dolarlık finansman desteği sağladı geçen yıl bu yıl 50 milyar dolarlık finansman desteği sağlayacak. Merkez Bankamız günlük ihracat reeskont kredi limitini günlük 3 milyara çıkardı. Daha da önemlisi bunun finansman maliyetini yüzde 25,93'e sabitledi, yukarısı ne kadar olursa olsun. Maliye Bakanlığımız da ihracat yapanların ihracat kazançlarının vergilendirilmesinde kurumlar vergisinde 5 puanlık indirim sağladı. Türkiye'nin daha güçlü, daha gelişmiş bir ekonomiye sahip olması halkımızın refahının, satın alma gücünün artması konusunda olmazsa olmaz tek yol olan ihracatın hem mal ihracatı hem hizmetler ihracatın artırılması konusunda hep beraber büyük çaba sarf ediyoruz. Hafta arası turizm gelir ve giderleri açıklandı. Turizmde de Allah'a şükür 54,3 milyar dolar bir gelir sağladık, karşılığında 7,3 milyar dolar bir turizm giderimiz oldu. Net 47 milyar dolar turizm fazlamız oldu. Hizmetler ihracatımız aralık verileri çıktığında 100 milyar doları geçecek. Orada da 2024 hedefimiz inşallah en az 110 milyar dolar. Aşarsak ki ümit ediyoruz daha iyi olacak. İnovasyon, markalaşma, katma değerli üretim, üretim, istihdam, adil bölüşüm, refahın artması gibi herkesin altına imza atacağı global makro hedefleri gerçekleştirme noktasında hükümetimiz ve iş dünyası el ele hep birlikte atom karınca gibi çalışacağız ve Allah'ın izniyle başarılı olacağız."